Simulazio multifisikoek batera gertatzen diren hainbat fenomeno eta sistema konplexu aztertzeko aukera ematen dute. Bateria-multzoen funtzionamendua, adibidez, sistema konplexua da, une berean hainbat prozesu gertatzen direlako eta horren azterketak etorkizuneko prozesuen berri izatea ahalbidetzen du. Simulazio errealagoak egiten dira, prozesu horiek batera eta elkarren gainean duten erragin aztertuz. Baterien kasuan, […]
zientzia
Endokannabinoideak gure garunetan sortzen dira, kannabinoideen antzera eraginez. Neuromodelatzaileak dira, funtzio batzuk erregulatzeko gai direlako, jangura, mina, oroimena eta mugimendua kasu. Endokannabinoideek nola funtzionatzen duten ezagutu dugu gaur Ana Bernalekin. Biokimikan lizentziatua eta Neurozientzietan doktorea da Ana Bernal. Irakasle eta ikertzailea da Euskal Herriko Unibertsitateko Medikuntza eta Erizaintzako Fakultateko Neurozientziak […]
Elhuyar Zientzia hasi da eta larunbat arte izango da Bilboko Areatzan. Guztira 800 gazte eta 200 proiektu baino gehiago izango dira ikusgai lau egunotan. Zuzeneko saioa egin dugu guk, bertatik bertara, ikasleen proiektua ezagutzeko. https://bilbohiria.com/docs2/2024/ibaizabal/240523_12_elhuyar_saioa_osorik.mp3 Deskargatu hemen. Azokaren antolakuntzan dabiltza Elhuyarreko Aitziber Lasa eta Arantza Muguruza. Proiektuen aukera-prozesuez eta […]
Gaixotasun konplexua da 1 motako diabetesa, bere garapenean faktore genetikoek eta ingurune-faktoreek parte hartzen dutelako. Genetikaren aldetik, gainera, gene asko partaide dira haren sorreran eta garapenean. Horregatik, oso garrantzitsua da gene horien identifikazioa. Biologian lizentziatua eta doktoreduna da Izortze Santin, eta gene karakterizazioan eta azterketan lan egiten du, UPV/EHUko Biokimika […]
Bizkaiko Golkoan Kretazeo Ertainean lurra zabaldu eta mehetu zenean, lur azpiko magma gora joan zen eta lur azaleko sedimentuetan txertatu zen, era horretan intrusio magmatikoa sortuz. Intrusio magmatikoaren sorrera eta ondorioak ezagutze aldera, Luis Agirrezabalarekin, UPV/EHUko Geologia saileko ikertzailearekin bildu gara gaur Zientzialari saioan. Berak adierazi digu zeri esaten zaion […]
Zientzia eta kirola bikoa uztartu dugu laborategiko jardunean; Ana Galarraga izan dugu bidaialagun mielina, energia-gordailu eta kimikaren magia artean. Era berean, kolaboratzaile sarea astindu eta Jon Iriondok NFL final handia ekarri digu, SuperBall ospetsuaren kronika bixia; aerobik irakasleak Parisetik heldu berritan paper ederrean bildutako oparia ekarri; Bittor Beaskoetxearen pilota-analisia (furgol+frontoi) […]
Itsasora joko dugu gaurkoan ere, itsas azpira, zehazkiago esatearren. Makroalgez jardungo dugu saio honetan, eta termino berriak ikasiko ditugu: makrofitoak, errezelak, eta abar. Komunitate konplexuak osatzen dituzte makroalgek, eta ezinbestekoak dira, itsas azpiko izaki bizidun askok bizirik iraun dezaten. Zorigaitzez, azken aspaldion klima aldaketak bortizki eraso egin die horrelako ekosistemei. […]
Lehorretik itsasora joko dugu gaurkoan, fitoplanktonak duen garrantziaz jarduteko. Itsas uretan esekiduran bizi diren mikroorganismo hauek ez dira gaur arte, hain segur, behar bezainbeste ikertuak izan, baina, gaur entzungo dugunez, garrantzi handia daukate. Fitoplanktona uretako ekosistemen kate trofikoaren oinarrian aurkitzen da, organismo nagusiago batzuen elikagai baita. Baina bestelako funtzioak ere […]
Hika Ateneo guneak eta LOGOS elkarteak antolatutako “BarLab, zientzia pote bat” zientzia-dibulgazioko proiektu berria abiarazi da Bilbon. Helburua, pertsona asko eta asko berriketan aritzea ibilbide zientifiko nabarmena duten profesionalekin, taberna baten giroan. Zinetzialrien ikerketak ezagutzeko aukera izango da. BarLab hilean behin egingo da, asteazken batean, 19: 30ean, Hika Ateneon (Zumarkalea, […]
Denok jakina da ingurumenak eragin handia duela gizakion bizitzako alderdi askotan. Baita osasunean ere, noski. Dena den, berrikitan jakin dugunez, eragin hori oraindik amaren sabelean dagoen haurrarenganaino irits daiteke, eta haren hazkundea aldarazi. Aitana Lertxundi EHUko Medikuntza Prebentiboa eta Osasun Publikoa saileko ikertzailea dugu, eta orain INMA proiektuaren barruan ingurumenak […]