Bizkaiko Golkoan Kretazeo Ertainean lurra zabaldu eta mehetu zenean, lur azpiko magma gora joan zen eta lur azaleko sedimentuetan txertatu zen, era horretan intrusio magmatikoa sortuz. Intrusio magmatikoaren sorrera eta ondorioak ezagutze aldera, Luis Agirrezabalarekin, UPV/EHUko Geologia saileko ikertzailearekin bildu gara gaur Zientzialari saioan. Berak adierazi digu zeri esaten zaion […]
zientzia
Zientzia eta kirola bikoa uztartu dugu laborategiko jardunean; Ana Galarraga izan dugu bidaialagun mielina, energia-gordailu eta kimikaren magia artean. Era berean, kolaboratzaile sarea astindu eta Jon Iriondok NFL final handia ekarri digu, SuperBall ospetsuaren kronika bixia; aerobik irakasleak Parisetik heldu berritan paper ederrean bildutako oparia ekarri; Bittor Beaskoetxearen pilota-analisia (furgol+frontoi) […]
Itsasora joko dugu gaurkoan ere, itsas azpira, zehazkiago esatearren. Makroalgez jardungo dugu saio honetan, eta termino berriak ikasiko ditugu: makrofitoak, errezelak, eta abar. Komunitate konplexuak osatzen dituzte makroalgek, eta ezinbestekoak dira, itsas azpiko izaki bizidun askok bizirik iraun dezaten. Zorigaitzez, azken aspaldion klima aldaketak bortizki eraso egin die horrelako ekosistemei. […]
Lehorretik itsasora joko dugu gaurkoan, fitoplanktonak duen garrantziaz jarduteko. Itsas uretan esekiduran bizi diren mikroorganismo hauek ez dira gaur arte, hain segur, behar bezainbeste ikertuak izan, baina, gaur entzungo dugunez, garrantzi handia daukate. Fitoplanktona uretako ekosistemen kate trofikoaren oinarrian aurkitzen da, organismo nagusiago batzuen elikagai baita. Baina bestelako funtzioak ere […]
Hika Ateneo guneak eta LOGOS elkarteak antolatutako “BarLab, zientzia pote bat” zientzia-dibulgazioko proiektu berria abiarazi da Bilbon. Helburua, pertsona asko eta asko berriketan aritzea ibilbide zientifiko nabarmena duten profesionalekin, taberna baten giroan. Zinetzialrien ikerketak ezagutzeko aukera izango da. BarLab hilean behin egingo da, asteazken batean, 19: 30ean, Hika Ateneon (Zumarkalea, […]
Denok jakina da ingurumenak eragin handia duela gizakion bizitzako alderdi askotan. Baita osasunean ere, noski. Dena den, berrikitan jakin dugunez, eragin hori oraindik amaren sabelean dagoen haurrarenganaino irits daiteke, eta haren hazkundea aldarazi. Aitana Lertxundi EHUko Medikuntza Prebentiboa eta Osasun Publikoa saileko ikertzailea dugu, eta orain INMA proiektuaren barruan ingurumenak […]
Elhuyarrek ERRESISTENTE dokumentala egin du antibiotikoekiko erresistente bihurtu diren bakterioen arazoa gizarteratzeko. Dokumentalak planeta osoari eragiten dion arazoa mahai gainean jartzen du ikertzaile, mediku, albaitari eta medikuen testigantzen bitartez. Gaixotu eta osatu direnek ere izango dute ahotsa dokumentalean, edozeini gerta dakiokeela ikusiko da, baina, era berean, arazoari aurre egiteko aukera badagoela erakutsiko da. https://bilbohiria.com/docs2/2023/ibaizabal/230911_bego_zubia_erresistente.mp3 […]
Elhuyar Zientzia Azoka hasi da Bilboko Areatzan: 700 gazte eta 200 proiektu baino gehiago aurkeztuko dira hiru egunetan. Zuzeneko saioa egin dugu guk, bertatik bertara. Elhuyar Zientzia Azokatik Aitziber Lasa antolatzailea izan dugu. Abiatu zenetik izandako aldaketak eta hazkundea aipatu digu, nahiz eta helburu berdinei eusten dien azokak: gazteak zientziara […]
Medikuntzak aurrerapauso ikaragarriak eman ditu azken hamarkadetan lehen guztiz hilkorrak ziren gaixotasunak gainditzen laguntzeko. Horra hor, diogunaren berme, minbizietan edo hiesan lortzen ari diren emaitza onak. Alabaina, gure gorputzaren immunitate sistema nahiko ahulduta gelditu ohi da horrelako tratamendu bortitzen ostean, eta ahulezia horrek bide eman diezaioke gure baitan infekzio aski […]
Eskola garaian materia hiru egoeratan egon daitekeela irakatsi ziguten. Hots, materia solidoa, likidoa edo gasa izan daitekeela ikasi genuen. Alabaina, zientziak etengabeko eraldaketan dihardu, eta egungo egunean fisikariek laugarren egoera bat bereizten dute, mesofasea, alegia. Kristal likidoen fasea dugu hori. Fase horretan, materiak solidoaren nahiz likidoaren ezaugarriak hartzen dituenez, ezin […]