Zientzialari irratsaioaren emankizun honetan, matematika eta osasuna uztartzen saiatuko gara; hobeto esatearren, matematikak osasun zientzietan dituen aplikazioak ikusiko ditugu, Inmaculada Arostegui ikertzaileak lagunduta. Berak azalduko digunez, jende gehienak —are osasun arloko ikasketak egitea pentsatua duten ikasleek ere— ez dute uste erlazio handirik dagoenik matematika eta osasunaren artean, baina errealitatea bestelakoa […]
Zientzialari
Zientziaren dibulgaziorako irrati saioa, Bilbo Hiriak eta Euskal Herriko Unibertsitateak lankidetzan egina.
Berriz ere matematikaz jardungo dugu Zientzialari saioan. Zientzia zehatza dugu matematika, baina zenbaitetan ezinezkoa gertatzen zaigu problema baten emaitza zehatza lortzea. Horrelakoetan bestelako baliabide matematikoak behar dira, egiazko emaitzatik ahalik eta hurbilen ibiltzeko. Hori egiteko aukera ematen digun eragiketa multzoari zenbakizko metodoa deritza, eta gaurkoan Elisabete Alberdi matematikariak adieraziko digu […]
Elementu kimikoen taula periodikoaren sorrera zientzialari askoren ahaleginen ondorio izan zen, ezbairik gabe, baina garrantzitsuenetako bat Dmitri Ivanovitx Mendeleiev errusiar kimikaria izan zen. Aurten 150 urte betetzen dira kimika modernoaren aita pontekotzat hartzen den zientzialariak taula periodikoa argitara eman zuela, eta, horren karietara, Nazio Batuen Erakundeak 2019a taula periodikoaren nazioarteko […]
Nolakoa da Euskal Herriaren ondoko itsas hondoa? Noiz sortu zen Euskokantauriar arroa deitzen diogun hori? Zer-nolako ezaugarriak ditu? Badu zerikusirik Pirinio mendiekin? Honi eta beste hamaika galderari erantzungo die gaur Arantxa Bodego geologoak, helburu argi batez: gehienoi hain ezezaguna gertatzen zaigun hurreko errealitate geologiko hori ezagutzera ematea. Geologian lizentziatu eta […]
Matematikaz jardungo dugu aste honetako Zientzialari saioan. Hain zuen ere, orientazio problemen inguruan ardaztuko dugu gaurko emanaldia. Teknologia berriek eskaintzen dituzten aukerak ugaldu ahala, orientazio problemen aplikazioak nabarmen ugaltzen dira, Gorka Kobeagak ikertzaileak kontatuko digunez. Zer dira aplikazio hauek, zehazki esanda? Nola aplikatzen dira algoritmoak ibilbideetan? Galdera horiei eta beste […]
Euskal Herria itsasora begira egon da betidanik. Garai batean gure arrantzaleak urruneko itsasoetaraino iritsi baziren ere balearen atzetik, Bizkaiko Golkoan ibili dira gehienbat, eta inguruko ur horietan makina bat arrain espezie harrapatu eta ustiatu dituzte. Baina itsasoaren erabilera era jasangarrian egin ezean, itsas baliabideak agortzeko arriskua egon liteke. Zorionez, zientziak […]
Berrikitan Registro fósil de los Pirineos occidentales. Bienes de interés paleontológico y geológico. Proyección social deritzan liburua argitaratu dute zenbait erakundek, Eusko Jaurlaritzaren diru laguntzari esker. Bertan Pirinio mendebaldeko azken 400 milioi urteetako biziaren historia ageri zaigu. Liburuaren artikuluak sinatzen dituzten ikertzaileen artean Ainara Badiola daukagu, gaurko saioan liburu interesgarri […]
Geologian murgilduko gara beste behin Zientzialari saioan. Oraingo honetan Arantxa Bodego ikertzailea izango dugu bide erakusle. Berak eramango gaitu euskokantauriar arroko rifta ezagutzera. Rifta plaken tektonikaren ondorioz sortzen diren arro sedimentarioak dira. Esan beharra dugu, jarrera sismiko handia duten sakonune hauei esker, lurrazalean gertatzen denaren gaineko informazio ugari lor daitekeela. […]
Angelman sindromea duten haurrena ez da ohiko gaixotasuna, baina bai gaixotasun aski larria. Estatistikek argi adierazten dute 15.000 jaioberritik bati soilik eragiten diola Angelman sindromeak. Adimenean arazo konplexuak sortzen ditu gaixotasun honek, eta epilepsia, komunikaziorako zailtasunak eta oreka eta mugimenduaren koordinaziorik eza ere eragiten ditu, besteak beste. Berrikitan, zorionez, fidagarritasun osoz […]
Maren Ortiz Zarragoitia gonbidatu dugu gaur Zientzialari saiora. Biologoa da bera eta buru-belarri dabil kutsadurak izakiengan duen eragina ikertzen. Kutsadura izango da, beraz, gaurko saioaren abiapuntua, baina, hortik hasita, beste zenbait gai garrantzitsu aipatuko dizkigu Marenek, hala nola gure inguruko ekosistemen egoera eta klima aldaketaren ondorio kaltegarriak, puntu guztiak azken […]