Oraingo hau ez da lehen aldia Zientzialari saioan geologiaz dihardugula, baina guk egin ditzakegun ahalegin guztiak ez dira, noski, nahikoa izango garrantzi handiko zientzia hau ezagutzera emateko. Planeta bakarra dugu lurtarrok bizitzeko, eta behar bezala zainduko badugu, gauza gehiago jakin behar dugu gutako gehienok Lurraren osaeraz eta egituraz. Horixe da, […]
Zientzialari
Zientziaren dibulgaziorako irrati saioa, Bilbo Hiriak eta Euskal Herriko Unibertsitateak lankidetzan egina.
Minbiziaz hitz egingo dugu gaur eta, zehazkiago esateko, minbizi zelula amei buruz. Tumore batean aurkitzen ditugun minbizi zelula guztiak ez dira berdinak; hainbat taldetan sailka daitezke beren potentzialitatearen arabera. Gorka Larrinaga ikertzaileak minbizia sortzen duten zelulez hitz egingo digu eta haiei aurre egiteko zenbait estrategia aipatuko dizkigu. Medikuntzan doktoratu zen […]
Esparru ugari jorratuko dugu gaurko saio honetan, beti ere itsasotik abiaturik. Lehenengo eta bat, itsas ekosistemak nolakoak diren argitzen ahaleginduko gara; bigarrenik, itsas estazio batean egiten diren ikerlanen berri izango dugu; eta, azkenik, itsasoaren eta giza osasunaren artean egon daitezkeen loturak aipatuko ditugu. Horretan guztiorretan UPV/EHUko Plentziako Itsas Estazioko zuzendariorde […]
Azken urteotan medikuntzak, biologiak eta ingeniaritzak eskutik helduta dihardute lanean, gure gorputzaren zenbait funtzio eta are zenbait organo ere berreskuratzeko nahiz birsortzeko balio izango duten materialak lortzeko asmoz. Biomaterialak ditugu horiek, gero eta aplikazio gehiago daukatenak. Arlo honetan aditua dugun Ester Zuza ikertzaileak biomaterialen ezaugarri eta funtzio nagusiak zehaztuko dizkigu […]
Gizakiok automatikoki egiten ditugu gure gorputzaren hainbat funtzio. Hainbestetan egiten ditugu, non azkenean konturatu ere ez garen egiten horixe egiten ari garenik. Adibidez, jaiotzen garenez geroztik arnasa hartzen dugu oharkabean. Baina batzuetan gure arnas aparatuan gaixotasunak sortzen dira eta ondorioak pairatzen ditugu. Ondorio horiek leuntzeko, arnas fisioterapia onuragarria dela ondorioztatu […]
Aski dugu erakunde ofizialek aldian behin minbiziaz ateratzen dituzten estatistikei begiratu arin bat ematea, azken urteotan medikuntzak aurrerapauso itzelak eman dituela konturatzeko, gaixotasun larri honen sendakuntzari dagokionez. Gaur egun tratamendu berriak eta berrizaleak erabiltzen dira, minbiziari aurre egiteko. Josean Rodríguez Minbiziaren Biologia Molekularra ikerketa taldearen kide dugu eta gaurko saio […]
Historian zehar arlo askotatik heldu zaio biziaren sorrerak bere baitan gordetzen duen misterioa argitzeari; erlijiotik, filosofiatik eta zientziatik heldu zaio, besteak beste. Gure langaia azkena baizik ez da eta, horregatik, erantzuten hain zaila dirudien galdera egingo diogu zientziari orain: non, noiz eta nola sortu zen bizia Lurrean? Gai honetan apur […]
Duela zenbait urte bestelako iritzirik ere bazen arren, egungo egunean inork ez du zalantzan jartzen gure planetan klima aldaketa nabaria gertatzen ari denik. Batez besteko tenperatura igotzea edo bioaniztasuna galtzea klima aldaketaren adierazle orokorrak ditugu. Dena den, klima aldaketak ekar ditzakeen kalteak oso ezberdinak dira leku batetik bestera. Euskal Herriari dagokionez, itsas […]
Berrikitan jakin dugunez, UPV/EHUk IbeA ikertaldeak NASAren Mars 2020 espazio misioan dihardu lanean. Beste zenbait zientzialarirekin batera, partzuergo eran Marteko gainazalean dauden harriak eta lurzorua aztertzeko balio izango duen Supercam izeneko tresnaren kalibrazioan lan egiten ari da misio garrantzitsu horretan. IbeA ikertaldeko partaide dugun Gorka Arana kimikariak bere taldeak NASAren […]
Denok jakina denez, gizakiok ezinbestekoa dugu lo egitea. Ez dago bizitzerik lorik egin ezean. Eta loaren inguruan arazoren bat sortzen zaigunean, gure bizi kalitateak asko sufritzen du. Hainbesteraino sufritzen du, non, eguneroko bizitzaren funtzionamenduan izaten dituen eragin kaltegarriez gain, loa galtzea gaixotasun aski larrien sorburu izan baitaiteke. Narkolepsia izena ematen […]