Egun horretan hasi zen Francoren altxamendu faxista Iberiar penintsulan, baita Hego Euskal Herrian ere. Egun badakigu horrek zer suposatu zuen: milaka hildako, espetxeratu edo erbesteratu, Josu Txueka EHUko irakasle eta historian adituak esan digunez. Espainiar estatuko 2. Errepublika ez zuten botoen bitartez bertan behera utzi, baizik eta bortizkeria krudela erabiliz. Altxamendu horrek eta jarraian piztu zen gerra zibilak irekitako hainbat zauri, oraindik itxi gabe daudela esan digu Josuk.