Zubiek ibaiaren alde batetik bestera garamatzate; zubiek bereizita eta urrunduta dauden bazterrak lotzen laguntzen digute; zubiek alderdi ezagunetik alderdi ezezagunera igarotzeko bidea eskaintzen digute. Baina igarotze horietan argi izan behar dugu zer zubi gurutzatu, zeren eta, Bertrand Russell filosofoak zioenez, bizitzan deus ere ez baita zailagoa une oro zer zubi […]
Kanta hizpide
Euskal poesia berriaren abiapuntua 1930 eta 35 artean ezarri behar da, ezbairik gabe. Gure lirikaren berritzea hiru olerkariren inguruan ardaztu zen urte haietan, Lauaxeta, Orixe eta Lizardiren inguruan, hain zuzen ere. Hirurek “noranahikotu” zuten gure hizkuntza larrekoa. Gaurko saioan Lauaxeta eta Lizardiren zenbait olerki gogoratuko ditugu Antton Valverde, Xabier Lete, […]
Azpiazu, Garay, Leicea, Lecuona, Mendive, Munguía, Ochoa eta Portuondo. Deitura sorta hori entzunda, gaurkoan Euskal Herriko musikari batzuez jardun nahi dugula lirudike, baina, deituraz gain, haien ponte izena ere esanez gero, gauzak berehalakoan argituko lirateke, musikari horiek Don Azpiazu, Sindo Garay, Calixto Leicea, Ernestina eta Ernesto Lecuona, Kiko Mendive, Juan […]
Gehienok uste dugunaz bestera, jotak euskaraz ere kantatu izan dira Nafarroan, Jose Mari Esparzak Jotas Heréticas de Navarra liburuan erakusten duenez. Kanta hizpide saioaren atal honetan, euskarazko joten historiaz ohar solte batzuk emateaz gain, Nafarroatik datozkigun jota batzuk entzungo ditugu geure hizkuntzan. https://bilbohiria.com/docs2/2017/kantahizpide/kantahizpide07-jotak_euskaraz.mp3 Deskargatu hemen.
Doinua eta harmoniarekin batera, musikan beharrezko diren hiru osagaietako bat izanik, erritmoak askotan imitatu ditu kanpoko soinuak, erritmo errepikakor bati jarraitzen diotenak, batez ere. Trenarena, esaterako. Baina Kanta hizpide honetan, trenak musikari, bere erritmoaz gain, metafora eta irudi eder asko eman diola ikusiko dugu. Beraz, bidaiariok trenera, gure bidaia abiatzera […]
Lagunak ardoaren inguruan bildu dira tabernan eta kantuan hasi dira berehala. Lagunak mahaiaren eta ardoaren inguruan bildu dira txoko edo jatetxe batean eta kantuan hasi dira berehala. Euskal Herrian ohikoak izan dira irudi horiek, nahiz eta azken aspaldion elkarrekin kantatzeko ohitura galduxea daukagun. Gaurkoan taberna giroko kantuez arituko gara, baxoerdi […]
New Yorkeko portuaren aurrean dagoen Ellis Island izeneko uhartetxoa Amerikako Estatu Batuetara sartzeko ate ofiziala izan zen hirurogei urtez. Denbora horretan hamazazpi milioi etorkin sartu ziren Estatu Batuetara Ellis Islandetik. Haien artean euskaldun ugari ere baziren, Kanta hizpide honetan gogoratuko dugunez. Isle of Hope, Isle of Tears deritzan kantak Itxaropenaren […]
Gernikako arbola euskaldunon askatasunen sinboloa da, baina, horrezaz gainera, Jose Maria Iparragirrek sorturiko kanta ezaguna ere bada. Kanta hizpide honetan bion historia berrikusiko dugu eta bukaeran aspalditxoan piztu zen eztabaida gogoratuko dugu, Gernikako arbola kantak Euskal Herriko ereserkia izan behar ote zuen, alegia. https://bilbohiria.com/docs2/2017/kantahizpide/kantahizpide03-gernikakoarbola.mp3 Deskargatu hemen.
Gerra da, zalantza izpirik gabe, gizakiaren asmaziorik ankerrena. Aurrez pentsaturik eta prestaturik, armaz leporaino horniturik eta krudelkeria eta bortizkeria dosi gaitzak erabiliz, beste gizaki batzuk berariaz erailtzea da gerra, beste kolore batekoak direlako, beste erlijio batekoak direlako edo haien lurraldea eta ondasunak desiragarriak direlako. Eta ez dirudi gerrarako joera apaltzen […]
«Zenbat gera, lau, bat, hiru, bost, zazpi?», dio Benito Lertxundiren garai bateko kanta ezagunak. Denbora dezente igaro da kanta hau Ez Dok Amairu mugimenduaren urteetan agertu zenetik, baina galderak hortxe dirau, euskaldunok zatiturik bizi baikara oraindik. Gure kantagintzak maiz heldu dio lurraldetasunaren gaiari, zatiturik egonagatik ere, herri bat bera garela […]