Gaurkoa bezalako egun batez jaio zen Federiko Krutwig Sagredo Getxon, 1921eko maiatzaren 15ean. Euskal idazle eta politikaria, nerabezaroan euskara bere kasa ikasi eta Euskaltzaindian 1943an sartu zen. Ekialdeko hizkuntzak ikasi zituen Frantziako Sorbonako Unibertsitatean eta Alemanian. Gernika aldizkarian (1945-53) lapurtera klasikoaren eta ekialdeko erlijioekiko aldekotasunak agertu zituen. 1963an Vasconia argitaratu […]
biografia
Gaurkoa bezalako egun batez sortu zen Ondarroan (1864ko maiatzaren 4an) Txomin Agirre Badiola euskal idazle eta apaiza. Askoren ustez euskarazko lehen eleberrigilea izan zen Agirre. Bere lan nagusiak Kresala (bizkaieraz) eta Garoa (gipuzkeraz) dira. Ondarroan jaioa, ama bertakoa eta aita Mutrikuar arotza, familia xume baten magalean hazi zen. Apaiz moduan […]
Gaurkoa bezalako egun batez hil zuten Algortan espainiar poliziek Eustakio Mendizabal Benito, Txikia, (Itsasondo, Gipuzkoa, 1944ko urriaren 9a – Algorta, Bizkaia, 1973ko apirilaren 19a) euskaltzalea, poeta eta ETA erakunde armatuko kidea. Euskadi Ta Askatasunaren Fronte Militarreko buru nabarmena izan zen bere garaian. Bere bizitzako pasarte batzuk gogora ekarriko ditugu gaurkoan. […]
Gaurkoa bezalako egun batez, egin zuen Martin Luther King-ek Vietnamgo gerraren aurkako aldarria. 1967ko apirilaren 4a zen. Amerikako Estatu Batuetako afro-amerikarren eskubide zibilen aldeko ekintzaile garrantzitsuena zen ordurako Martin Luther King Jr. predikari baptista, 1964an Bakearen Nobel Saria eskuratutakoa. Egun hartan bere diskurtsorik garrantzitsuenetakoa eman zuen New Yorkeko Riverside elizan, […]
Gaurkoa bezalako egun batean sortu zen New Yorkeko Brooklyn auzoan Lewis Allan Reed (Lou Reed) estatubatuar rock musikari, konposatzaile eta argazkilaria. The Velvet Underground musika-taldea sortu zuen 1964an, John Calerekin batera, baina taldea utzi zuen 1969an, eta bakarlari gisa aurkeztu zuen 1972an Lou Reed diskoa. Urte berean, David Bowiek ekoitzitako […]
Gaurkoa bezalako egun batean zendu zen Bitoriano Gandiaga Artetxe euskal poeta eta fraidea. Mendatan jaio zen, Orbelaun baserrian, 1928ko urriaren 8an. Hamahiru urte zituela Arantzazura joan zen fraidetarako eta apaiz-ikasketak egitera. Arantzazun eta Foruan ikasi zituen Humanitateak. Zarautzen zuen zuen nobizio-urtea (1947-1948). Erriberrin egin zituen Filosofiako ikasketak (1948-1951) eta Arantzazun […]
Otsailaren 5ean da Santa Ageda eguna, eta Euskal Herrian gaurkoa, Santa Ageda bezpera, aspaldiko tradizioan oinarriturik kantu eskean ibiltzeko eguna izaten da. Santa Ageda nor zen eta haren inguruko ohiturak gure artean nola zabaldu ziren jakingo dugu gaurko saioan. Cataniako Agata deuna siziliarra santu martiritzat du eliza katolikoak. Kristo aurreko […]
Gaurkoa lako egun batez jaio zen Pedro Mari Otaño, 1857ko urtarrilaren 26an, Zizurkilgo Errekalde baserrian, Asteasuko Goiko Errotatik (Pello Errotaren etxaldetik) hurbil. Aita eta aitona ere bertsolari izan zituen. Batez ere bertso paperengatik zen ezaguna (ez zuen jendaurrean kantatzen, eztarri arazoak zituelako), baina poesia ere landu zuen. Gaur egun oraindik oso […]
Gaurkoa bezalako egun batean sortu zen Auritzen Pablo Fermin Irigarai Goizueta, Larreko, nafar medikua eta euskal idazlea. Aingeru Irigarai idazlearen aita eta Jose Angel Irigarairen aitona izan zen nafar euskaltzale hau, kazetari moduan hainbat kazetatan ibili zen idazle, Eskualduna, EAJren Napartarra, Gure Herria, Euskal-Esnalea eta La Voz de Navarra-n besteak […]
Otxandion sortutako olerkaria bere sorterrian bertan hil zen gaurkoa lako egun batean Felipe Arrese Beitia idazlea (1841eko maiatzaren 25a – 1906ko urtarrilaren 16a). Lehenago marrazkigintza ikasketak Gasteizen egin eta lanbidez santugile ibili ostean, 31 urterekin ekin zion olerkaritzari. Hego Euskal Herriko Lore Jokoak hasi zirenetik (Elizondo, 1879), ez zuen bakar […]