Errenteriako Senperelarre baserrian jaio zen mundura, gaurkoa bezalako egun batez, Frantzisko Petrirena Rekondo, Xenpelar bertsolaria, 1835eko urtarrilaren 13an. XIX. mendeko bertsolaritzaren gailurtzat jotzen da Xenpelar, eta bere bertso jarriak denboran gorde eta hedatu dira euskaldun belaunaldiotan, horietako asko famatuak dira, kantu ezagunak bihurtuta. Bertsoekin batera, bertsoetarako doinu ugari asmatu zituen (Ia […]
biografia
Honelako egun batez sortu zen Martin Larralde Ithurbide, ezizenez Bordaxuri, 1782ko urtarrilaren 7an, Hazparneko Plumaienea etxean. Guillaume Larralde eta Marie Ithurbide gurasoak zituen, sortzez aita Bordaxurikoa eta ama Plumaienekoa bertakoa zituen. Lanbidez zapatagintzan aritu zen, eta, hilketa batengatik kondenatua, Preso zela hil zen Rochefort-en, Frantzian, 1821eko abenduaren 19an. Gizon bat […]
Gaurkoa bezalako egun batez zendu zen Joanes Otsalde Etxexuri —beste hainbat grafiarekin ere ezaguna: besteak beste, Joanes Otxalde, Oxalde eta Jan Batixt Otxalde— (Bidarrai (Nafarroa Beherea), 1814ko irailaren 28a – 1897ko abenduaren 13a). Bertsolaria eta euskal idazlea izan zen. Bidarraiko Mangia etxean jaio zen, mugazain lanean ibili zen, eta Argentinan […]
Xabier Lete Bergaretxe euskal idazle, poeta, kantari eta politikaria gaurkoa bezalako egun batez zendu zen, 2010eko abenduaren 4an. izan zen. Oiartzunen 1944ko apirilaren 5ean sortua, gazterik hasi zen idazten, eta bere artikuluak ohiko bihurtu ziren Zeruko Argia aldizkarian. Euskal Kantagintza Berriko partaide nagusietarikoa izan zen: 1965ean, Mikel Laboa, Benito Lertxundi, […]
Gaurkoa bezalako egun batean sortu zen Joan Ignazio Iztueta Etxeberria ezagutu dugu (Zaldibia, Gipuzkoa, 1767ko azaroaren 29a – 1845eko abuztuaren 18a). Euskal idazle eta poligrafoa izan zen Iztueta, eta arlo askotan nabarmendu zen, dantza irakasle eta herri folklorearen biltzaile lanetan kasu, eta Gipuzkoako dantza gogoangarrien kondaira edo historia izeneko liburuan […]
Sabin Arana, edo Arana Arana ta Goiri’taŕ Sabin Polikarpo, Abandoko elizatean —gaur egun Bilbo— sortu zen 1865eko urtarrilaren 26an, eta Sukarrietan hil zen, 1903ko azaroaren 25ean. Eusko Alderdi Jeltzalearen sortzaile, 1893an Begoñako Larrazabal baserrian antolatutako afari-bilkura batean Aranak emandako berbaldia euskal abertzaletasun modernoaren abiapuntutzat hartu da. Berak sortu zuen ikurriña, […]
Balendin Enbeita bertsolaria gaur bezalako egun batez hil zen 1986an, 80 ute zituela. Muxikan sortua, bertso eskolen aitzindaria izan zen Kepa Enbeita Urretxindorraren semea. Bertsolari moduan hiru aldiz jantzi zuen Bizkaiko txapela, gerra aurretik eta ondoren. Bi liburu utzi zizkigun: Bizitzaren joanean eta Nere apurra. Bere seme Jonen eskutik, Balendinen […]
Gaurkoa lako egun batez sortu zen Lourdes Iriondo Mujika euskal kantaria (Donostia, 1937ko martxoaren 27a- Urnieta, 2005eko abenduaren 27a). Urnietan bizi izan zen txikitatik. “Ez Dok Amairu” taldearen kidea izan zen hasieratik. Xabier Lete kantari ezagunarekin ezkondu zen. Abeslari moduan izan zen ezaguna batez ere, baina idazlan batzuk ere argitaratu […]
Gaurkoa bezalako egun batez zendu zen Jose Maria Agirre Egaña, ezagunagoa Xabier Lizardi goitizenez (Zarautz, Gipuzkoa, 1896ko apirilaren 18a – Tolosa, 1933ko martxoaren 12a) euskal idazlea izan zen, batez ere olerkaria. Zuzenbidea ikasi zuen, eta Tolosako enpresa batean sartu zen lanean. Euskaltzaleak elkartea sortzen lagundu zuen, eta bere garaiko ekintza […]
Gaurkoa bezalako egun batean sortu zen mundura Donostian Jose Gonzalo Zulaika Agirre gerora, Aita Donostia moduan ezaguna egin zena, 1886ko urtarrilaren 10ean. Euskal musikari eta idazlea izan zen, elizgizona, musikologo, musikagile, folklorista, euskal idazle eta euskaltzaina. 1932n Euskaltzaindiako kide izendatu zuten euskara etxetik kanpo ikasi zuen arren. Aipatzekoa da, besteren […]