XIX mendean kantu batek ereserki kategoria lortu zuen euskaldunon artean. “Ai,ai, ai mutilak” karlisten gerra kantu lez jaio ei zen baina jatorri gerlazale horretatik, XIX. mendeko musika arrakastarik handiena bilakatu zen gurean, Gernikako Arbola baino lehenago euskaldunen ikur eta ereserki bihurtu arte. Bilbon sarritan kantatu eta entzun zuten. https://bilbohiria.com/docs2/2018/gomutan/180423_Gomutan42.mp3 Deskargatu […]
Hektor Ortega
Larunbat eguerdian, Bilbo Hiria auzoz auzo ekimenaren baitan, zuzeneko saioa egin dugu Deustutik , 12:00etatik 14:00etara. Saioaren hasiera Hektor Ortega historialaria izan dugu bide lagun. Deustuko historia eta herria nolakoa zen kontatu digu. Nahiz eta gaur egun Bizkaiko hiriburuaren auzoa izan,1925 arte Deustu elizate independentea zen. Udaletxea, San Pedro elizaren […]
1918ko martxoaren 27ko udalbatzak Bilboko Muxika eta Indautxuko eskoletan euskarazko ikastaroak ematea onartu zuen. Lau irakasle kontratatu zituen, ordutegitik kanpo bere borondatez joango ziren ikasleei euskara irakasteko. Karlistek, jeltzaleek eta Antxon Bandres errepublikazaleak babestu zuten proiektua. Besteek, ezkerreko nahiz eskuineko, aurka bozkatu zuten. https://bilbohiria.com/docs2/2018/gomutan/180321_gomutan41.mp3 Deskargatu hemen.
Urte askotan, Bilboko kaietako zamaketa-lanak gizonek zein andrazkoek egiten zituzten. Emakume haiei kargerak esaten zieten. 1911ko maiatzaren 15ean grebari ekin zioten. Eta hogei egunez gogor borrokatu ziren haien eskubideen alde. https://bilbohiria.com/docs2/2018/gomutan/180307_Gomutan40.mp3 Deskargatu hemen.
Lehen Mundu Gerran euskal ontziak hara eta hona ibili ziren merkantzien garraioan aliatuen alde. Armadoreek dirutza egin zuten, baina barku asko galdu ziren eta eskifaietako gizon ugari hil. Galdu zenetakoa izan zen Bilboko Igotz Mendi baporea baina kinka gaiztotik onik atera zen. https://bilbohiria.com/docs2/2018/gomutan/180221_Gomutan39.mp3 Deskargatu hemen.
Lege Zaharrean, armada gizonei erreserbatuta zegoen. Hala ere, egoerak hala eskatzen zuenean, izaten zen emakumeek armak har zitzaten zirrikiturik. Gutxitan gertatu zen, baina gertatu egin zen, Teresa Iturralde bilbotar kapitainaren kasuak erakutsi digun bezala. https://bilbohiria.com/docs2/2018/gomutan/180208_gomutan38.mp3 Deskargatu hemen.
Gaurko Bilboko udalerrian gutxienez sei udaletxe eraiki zituzten, alegia, sei herriko etxe edo bertoko euskaldunen erara esanda, kontzeju. Sei asko dira, baina ez dugu ahaztu behar lau herri izan zirela behinola orain bakarra dagoen lekuan. Eraikin horiei erreparatuz gero, gomutara ekarriko ditugu herriok gobernatzeko lege zaharreko erak. https://bilbohiria.com/docs2/2018/gomutan/180126_Gomutan37.mp3 Deskargatu hemen.
Berrogei urtez, Bilboko kaleek lau haizetara zabaldu zituzten faxismoaren izen ikur batzuk. Diktadurak bere egin zituen hiribilduko leku ezaugarrienak. Gehienak 1979 eta 1983 bitartean kendu zizkioten hauteskundeetatik ateratako lehenengo Bilboko Udal korporazioek, baina baten bat dinbi-danba eraitsi behar izan zuten herritarrek eurek. https://bilbohiria.com/docs2/2018/gomutan/180116_gomutan36.mp3 Deskargatu hemen.
1786an jauntxo batek kexa eman zuen Korrejidorearen auzitegian bere etxe ondoan artazuriketak egiten zituztelako. Zer ote ziren bada artazuriketa eskandalagarri haiek? https://bilbohiria.com/docs2/2017/gomutan/171219_Gomutan35.mp3 Deskargatu hemen.
Bilbori buruzko historia ofizialak ahaztu asko utzi ditu bazterrean. Horietakoak izan dira emakumeak, horietakoa izan da euskara. Bietatik zeukan Bizenta Mogelek (1782-1854) eta, hortaz, nekez agertuko da gure udalerriko historia jorratzen duten liburuetan. Hogeita bi urterekin, Ipui onak liburua argitaratu zuen. Hurrengo urteetan, berriz, bertso-paperak eta itzulpenak egin zituen. https://bilbohiria.com/docs2/2017/gomutan/171205_Gomutan34.mp3 […]