Bilbo Hiria irratiaren 25. urteurrena ospatzeko zuzeneko emanaldi berezia egin genuen Azkuna Zentroan 17:00etatik 19:00etara. 25 urte 25 ikuspegi izan genituen aztergai: hizkuntza, hirigintza, kultura, biztanleria, gazteak, auzoak… Lehenengo irratiaren urteurrenera begira jarri ginen, izan ere, 25 urte bete dira 1997an Zenbat Gara elkarteak Bilbo Hiria irratia martxan jarri zuenetik, […]
Xabier Monasterio
Bilbok badu gune bat Gabriel Aresti eta Jorge Oteiza parez pare jartzen dituena. Oteizaren eskultura, Arestiren etxea aurrez aurre. Hor kokatzen dugu bi euskal artista handien arteko elkarrizketa, eztabaida. Harri landu Batek, hutsune betea besteak. Nola interpretatu behar ditugu bata zein bestea? https://bilbohiria.com/docs2/2021/BilbonGabrielAresti/10_bilbon_dabil_gabriel_aresti_oteiza_10.mp3 Deskargatu hemen.
Euskara eta gaztelera elkartu egiten dira Bilbon, halabeharrez, gune berean. Literatura izan daiteke elkartze horretan ulertzerako bidea? La Concordia kafetegi famatuan antolatzen dute tertulia. Euskal eta erdal poetak batera, eta margolariak, eta liburu saltzaileak, abakoatuak… Esperientzia partekatuak, eta diskordantziak ugari. Zer dago diskordantzia hauen oinarrian? Zer baldintzatan gerta daiteke hizkuntza […]
Zer gara gu? Nor gara gu? Bilbokoak? Bilbainoak? Bilbotarrak? Ez dugu batere erraza izan, Bilbo honetan, gure nortasun kolektiboa argitzen. Gabriel Aresti saiatzen da horretan eragiten. Zaharra da Bilbo, baina oso aldakorra, eta azken hamarkadotan etengabe bizi izan ditugu transformazio sakonak. Etorrera masiboak, etxe txabola behin-behinean altxatuak, auzo osoak ondoren, […]
Familia Bilbotar bat osatu nahi hirian, eta garaiak ez dira errazak ahalegin horretan. Elkar ezagutu eta elkar hartu bikoteak. Lana lortu beharra, ondoren non bizi, etxebizitza propioa eskuratu eta gurasoen etxea utzi, bizitza egunerokotasunean libratu beharra, bikotearena eta bestearen atzetik datozen hiru alabena. Kontadore eta poeta, senarra eta emaztea, alabak […]
Gabriel Arestik lortuko du bere lehen lanpostua Zorrotzako portuan, eta honek dakarkio herri langilearen partaide bihurtzea. Migrazio urteak dira, eta Bilbo eta inguruko herrietan populazioa gorako doa etenik gabe. Klase borroka eta asimilazio linguistikoa eta kulturala era gordinean agertzen dira frankismoan. Gabriel Arestik herri langilearekin konpromiso estua agertzen du, eta […]
Frankismoa amaitzean, bat egingo dute euskarak eta libertateak, iragarri zuen Gabriel Arestik alabei eskainitako poema batean. Hil zen Franko, eta zer gertatu zen ondoren Bilbon? Herritarrak piztu, Aste Nagusia jaio, euskara Korrika batean hasi, udal hauteskundeak eta aginte berritua. Oroimena eta nortasuna berreskuratu beharrean hirian. Uholdeak, industriaren gainbehera. Hiriaren eraldaketa. […]
Gabriel Arestiren ibilbidea Bilboko Arte Ederren Museoraino heldu da, eta bi bisitariei azaltzen die bertan ikusia eta bertatik agertzen den paisaia. Zein da artearen funtzio soziala? Zer dira museoak? Nola aldatzen dira, Historiaren garai desberdinetan? Frankismoak modu sakonean aldatu du guztia, arlo honetan ere bai. Baina artistak, poetak edo pintoreak, […]
Bilbo ezagutzeko asmoz, pasieran atera ohi gara atal honetan. Badakigu gaur ikusten dugun Bilbo ez dela beti berdina izan; aitzitik, Erdi Arotik aldatu egin da, hirian bizi garen pertsonon ekintzak hiria bera eraldatu dutelako. Kaleak, kantoiak eta harresiaren hondarrak… gure gonbidatuen begietatik ikusteko gonbida duzu Bilbo pasieran saioa. Gaurkoan Alemaniatik […]
Bilboren nortasun kolektiboa kale artean aurkitzen da, paisaian eta herritarren elkarrekiko bizitzan. Nola garatu da Bilboren geografia urbanoa? Nondik datoz kaleak, Kaleen izenak? Zer adierazten dute? Aurreko maisuen erreferentziak hartzen ditu Arestik, tartean Miguel de Unamuno. Hari horretatik tiraka, sakondu egiten du garai bakoitzean hiriaren agintean direnen eta hiriko kale […]