Saioko protagonista Krzysztof Penderecki (Dębica, Polonia, 1933/11/23 – Krakovia, Polonia, 2020/03/29, 86 urte) izango da. 2020an hil zen arte, bizirik zegoen musika garaikideko konpositorerik garrantzitsuenetarikoa zen mundu mailan, garrantzitsuena dudarik gabe poloniar konpositore garaikideen artean. Orkestra zuzendaria ere, oso bizitza luze eta interesgarria izan zuen eta oso katalogo oparoa idazteko […]
Musika klasikoa
Astor Piazzolla Bandoneonista eta konpositore argentinarra, tangoa berritu, musika “garaikide” edo kontenporaneoan bihurtu eta beste estilo batzuen eraginarekin nahastuta (Piazzollaren aurretik tangoa musika oso tradizionala zela kontuan hartuta) “musika klasikoa”-ren mailan jarri zuena, orain errepertorio klasikoko parte delarik mundo osoko antzokietan musikari klasikorik onenek interpretatua. Asko esperimentatu zuen, bai arlo […]
Berpizkundeko musika “antzinako musika” deitzen den etiketaren barruan sartu ohi dugu (ez nahasi Antzinaroko musikarekin, ez dauka zerikusirik). Zer da antzinako musika? 1750. urtea baino lehen idatzi den musikari deritzogu, normalean europar tradizioaren barruan edo mendebaldeko kulturaren barruan kokatzen denari. Gehienetan garaiko musika-tresna originalekin jotzen dena (originalak edo garaiko iturri […]
Gaurkoan Danteren lumatik abiatuz, gure izpirituak, edo arimak edo energiak infernuan barrena, purgatorioan zehar eta paradisuko zeruaren azken mugetaraino gidatuko gaitu, amets guztiak bukatzen diran bezala, berriro lurrean, gure bizitza mundutarrari aurre eginez bukatzeko, edertasunez inguratuta bagagoz eta kutsadura akustikoaren artean bere harribitxiak ezberdintzeko gai bagara errealitatearen zaplaztekoak bere esanahia […]
Aurrekoan XX. mendeko musikaren aitetako bat ezagutu genuen, Messiaen, eta gaur Garazi Navasek abangoardiaren Aita Santua izan daitekeena aurkeztuko dizue: Arnold Schoenberg. Schoenbergek (Viena, 1874 – Los Ángeles, 1951) musikaren historia aldatu zuen eta esan daiteke, gaur egun egiten den musika garaikidea, berari esker existitzen dela neurri handi batean. Konposizio […]
Gure sintoniaren uhin pozointsuek Afrikaraino eroango gaituzte gaurkoan, saio bakar batean ezinezkoa izan arren herrialde honek eskaintzen digun aberastasun musikal amaigabea erakustea. Ez saio batean ez bizitza osoan ere. Baina saia gaitezen pista batzuk ematen. Haien herrialdeetako musika tradizionaletan oinarritu edo inspiratu diren hainbat konpositore afrikar ezagutuko ditugu, haien bizitzak […]
Gaurko gaia, Francisco Escudero konpositore euskalduna (Donostia, 1912 – 2002), gure musika tradizionalaren oihartzunak XX. mendeko harmoniekin amalgamatu zituena, oso obra erakargarri eta harrigarriak dituena, baina berriro ere publiko orokorraren artean ez oso ezezaguna, zoritxarrez. Ia gure konpositoreen patu madarikatu honi buelta ematea lortzen dugun behingoz. Euskal Herriko XX. mendeko […]
Saio honetan Garazi Navasek Esteban Urkiaga Lauaxetaren 1931ko “Bide barrijak” liburuan bildutako “Jadetsi-Eziña” olerkia izan du hizpide. Gaurkoan Maiatza izan dugu bidaia lagun. Lauaxetak, bere bizkaiera jasoan maiatzari loreil deitzen zuen , zelako izen polita, loreila… Berak esaten zuen “ Larrosa orrein orri gainetan ibili nai dot, loreil onetan”. Gaur, […]
Gaurko saioak Latinoamerikako Oihartzunak du izenburu. Musika akademikoa eta orkestrala Europatik at ere existitzen dalako, askotan ikusezina izan arren edo antzokirik eta orkestrarik handienetan gehiegi programatu ez arren. Zorionez, garaiak aldatzen ari dira eta egoera hau pixkanaka-pixkanaka hobetzen doa, eurozentrismo itsu itxia gainditu dugu gaurkoan. XX. mendeko Latinoamerikara bidaiatu dugu […]
Gaurko saioan Garazi Navas obra zehatz baten inguruan aritu da, Ligetiren Hungarian Rock, hain zuzen ere. Obra honen eskutik lehenengo saioaren aurkezpenean aipatu zizkigun musika akademiko edo sasiklasiko horren definizio guztiak zeharkatu eta suntsitu ditu. XX. mendeko musika atonal eta abangoardistaren eredu izan daitekeen Hungarian Rock izan du abiapuntu eta […]